Finse belastingheffing over dividenden aan niet-ingezeten pensioenfondsen in strijd met vrijheid van kapitaalverkeer

NTFR 2012-2712 - mr.dr. E. Nijkeuter

Dividenduitkeringen door Finse vennootschappen aan niet-ingezeten pensioenfondsen worden in Finland belast met 19,5%, of zoveel minder bij toepassing van een bilateraal belastingverdrag. Finse pensioenfondsen mogen de bedragen die aan de voorzieningen worden toegevoegd om aan hun pensioenverplichtingen te kunnen voldoen aftrekken, hetgeen er in feite op neerkomt dat de dividenden van Finse pensioenfondsen zijn vrijgesteld van belasting. Volgens de Europese Commissie is de Finse regeling in strijd met art. 63 VwEU en art. 40 EER-overeenkomst. Daarom is de Europese Commissie een infractieprocedure tegen Finland gestart. Het Hof van Justitie is van oordeel dat een dergelijke ongunstige behandeling in andere lidstaten gevestigde vennootschappen ervan doen afzien in Finland te investeren en vormt dus een beperking van het vrije kapitaalverkeer. Naar de mening van het Hof zijn de situaties van ingezeten en niet-ingezeten pensioenfondsen objectief vergelijkbaar, omdat de bijzondere doelstelling van pensioenfondsen (kapitaal opbouwen door beleggingen die een inkomen opleveren in de vorm van met name dividend om te kunnen voldoen aan toekomstige pensioenverplichtingen) zowel voor ingezeten als niet-ingezeten pensioenfondsen geldt. Het argument dat ingezeten en niet-ingezeten pensioenfondsen zich in verschillende situaties bevinden enkel omdat van niet-ingezeten pensioenfondsen een bronbelasting wordt geheven, wordt door het Hof afgewezen. De aangevoerde rechtvaardigingsgrond dat het onderscheid noodzakelijk is om de samenhang in het belastingstelsel te handhaven, wordt door het Hof eveneens afgewezen omdat niet is aangetoond dat het aan ingezeten pensioenfondsen toegekende belastingvoordeel wordt gecompenseerd door een bepaalde heffing, waardoor wordt gerechtvaardigd dat dividenduitkeringen aan niet-ingezeten pensioenfondsen worden belast.